5 Vrolijke Victoriaanse Winterplaatjes

De plaatjes van vandaag brengen me al behoorlijk in de decemberstemming. Vrolijke kinderen en volwassenen op het ijs en in de sneeuw – vroeger was het zo ongeveer een jaarlijks terugkerende gebeurtenis. In het Weekblad voor de Jeugd uit 1900 staan dan ook een aantal mooie afbeeldingen van allerlei soorten winterpret. Kijken jullie mee?

Over het Weekblad van de Jeugd heb ik al een eerder gezegd dat de gebruikte afbeeldingen waarschijnlijk van Britse makelij zijn. Sommige thema’s, zoals het Britse leger of Londense weeshuizen zijn nu eenmaal niet per sé interessegebieden voor de Nederlandse jeugd rond het fin de siècle. Bovendien zie je, als je goed kijkt, wel eens stukjes Engelse teksten binnen afbeeldingen, die de Nederlandse uitgever vergeten is om weg te poetsen.

kinderen-spelen-sneeuw-vroeger

“Dat zijn eerst wakkere Hollandsche jongens en meisjes! Zij vreezen geen koude en voor een sneeuwbal gaan ze geen stap achteruit. Toe maar! Gooit er maar lustig op los!” Afbeelding in Weekblad voor de Jeugd, 1900. Collectie My inner Victorian.

Maar over sommige afbeeldingen van vandaag heb ik zo mijn twijfels. Zal daarvan niet toch de oorsprong in Nederland liggen? Uiteraard speelden Engelse kinderen net zo lief in de sneeuw, maar een molen in het besneeuwde platte landschap wijst toch wel in de richting van ons kleine kikkerlandje. En dan zijn er de schaatsende ‘Fries’ en zijn vrouw. Een prachtige plaat, die meteen doet verlangen naar de schaatstochten in de winters van weleer. Zou de tekst eronder verzonnen zijn door de Nederlandse uitgever? Mr. W. vond de muts van de ‘Friese’ schaatser wel erg Russisch ogen. Maar het schaatsende stel draagt wel Friese doorlopers. Zijn er misschien Friese lezers die iets meer over de kleding kunnen zeggen?

19e eeuwse prent schaatsen op het ijs

“Die wakkere Fries en zijn vrouwtje, hebben de ijzers eens ondergebonden en willen nu een verre tocht maken. Vlug op de schaatsen, jong, krachtig en gezond geven zij zich geheel aan het ijsvermaak over.” Afbeelding in Weekblad voor de Jeugd, 1900. Collectie My inner Victorian.

Maar goed, waar de afbeeldingen ook hun oorsprong vonden: Ze zijn nog steeds ontzettend leuk om naar te kijken! Dus waan je klimatologisch terug in de tijd met deze vrolijke tafereeltjes (en glimlach om de kneuterige onderschriften…)

Oude prent samen schaatsen ijspret

“Op de schaatsen vlug ter been, rijdt broer Koos met zus daarheen.” Deze plaat doet me denken aan het zogenaamde ‘zwieren’ op het ijs, dat helaas niet meer vaak gebeurt. Het schijnt dat mijn opa er heel goed in was! Weekblad voor de Jeugd, 1900. Collectie My inner Victorian.

Victoriaanse winterpret

“Het heuveltje op en het heuveltje af in de priksleê, langs den gladden sneeuwbaan, daar deinst geen Hollandsche jongen voor terug. […] De winter kwam en bracht ons sneeuw en ijs. ‘Dat komt ons jongens goed van pas, de meisjes ook,’ roept Gijs.” Afbeelding in Weekblad voor de Jeugd, 1900. Collectie My inner Victorian.

Oude prent sneeuwpop maken

“Wat er van een kleinen sneeuwbal worden kan.” Weekblad voor de Jeugd, 1900. Collectie My inner Victorian.

Hmm… en dan weer gauw naar binnen voor een kopje…chocolademelk!

P.S. Leestip: Romantisch leesvoer over dichtgevroren Friese wateren en zomerse zeiltochtjes kun je lezen in Nienke van Hichtum’s Afkes Tiental.

7 gedachten over “5 Vrolijke Victoriaanse Winterplaatjes

  1. Die onderschriften zijn inderdaad soms te grappig! Ik moest vooral lachen om de kneuterigheid van het laatste onderschrift, haha. Wat een mooie platen! Ik kan me voorstellen dat het alleen al leuk is om te fantaseren over de maker van de prenten.

    • Ja echt, hè? Het is leuk om te ontdekken dat de Nederlandse taal zich qua gebruik dermate snel ontwikkeld heeft dat zulke tekstjes nu zo gedateerd aandoen. Je gaat je afvragen hoe geamuseerd men over honderd jaar onze blogs zou lezen. “Zo praat toch niemand!” Als ze dan nog te lezen zijn, uiteraard…

      De platen zijn echt heerlijk om bij weg te dromen, en ze tonen de aandacht en toewijding waarmee de oude redacteur Van Leent zijn weekbladen in elkaar heeft gezet voor zijn ‘lezertjes’.

    • Fijn dat je er ook zo van kunt genieten, Darina. Ik heb er nog veel meer van. Komend jaar komen er hier op mijn blog vast nog meer te staan.

    • Mooi, hè? Het is echt een inkijkje in wat men 100 jaar geleden leuk en interessant vond om naar te kijken; en dat zijn ze eigenlijk om die reden nog steeds. Die onderschriften zijn zo aandoenlijk. Volgend jaar vast meer…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.