Naast de tijd van de Verlichting is de 19e eeuw net zozeer gevormd door de Romantiek, een kunst- en denkstroming waarin mens en gevoel centraal staan.
![Ivy Bridge, Devonshire (circa 1813) door Joseph Mallord William Turner {Publiek domein].](https://www.myinnervictorian.nl/wp-content/uploads/2021/03/Ivy-Bridge-Devonshire-1814-JMW-Turner-feat.jpg)
De kunstenaar J.M.W. Turner is één van de absolute reuzen van de 19e-eeuwse schilderkunst. In deze aflevering van de rubriek ‘Ingelijst’ neem ik jullie mee naar het schilderachtige Devon, waar Turner besloot om het dorpje Ivy Bridge te vereeuwigen. Op zijn eigen manier, natuurlijk.
John Keats is een van de meest geliefde dichters van de 19e eeuw. Maar eerlijk gezegd had ik me nooit eerder in hem verdiept. Zijn 200e sterfdag op 23 februari 2021 inspireerde mij om meer over zijn leven en werk te weten te komen. Keats stierf al op 25-jarige leeftijd, en werd pas na zijn dood de grote naam die in alle Britse literatuurlessen aan de orde komt. Zijn gedichten spreken nog steeds tot onze verbeelding, en inspireerden bovendien een van de belangrijkste Victoriaanse kunststromingen.
!["De slaap van het verstand brengt monsters voort." Door de Spaanse kunstenaar Francisco Goya (1746-1828) [Publiek domein]. Kleurenbewerking door My inner Victorian.](https://www.myinnervictorian.nl/wp-content/uploads/2020/10/victoriaans-griezelen-griezelverhalen-feat.jpg)
De 19e eeuw was een tijd van wetenschap, vooruitgang en optimisme. Maar juist door deze groeiende kennis kregen de Victorianen een toenemende fascinatie voor allerlei vormen van bijgeloof. Het was bij uitstek dé eeuw waarin spannende verhalen over spoken, vampiers en weerwolven een vlucht namen. Op deze najaarsdag neem ik jullie mee naar de duistere kant van de Victoriaanse fantasie – naar de hoogtijdagen van spookverhalen en gothic novels.
Uitgestrekte Britse heuvellandschappen en imposante wolkenluchten weerspiegeld in het water van een rivier, terwijl de bewoners van deze schilderachtige landerijen op hun akkers aan het werk zijn. De werken van landschapsschilder John Constable zijn typisch voor de romantiek – maar ze zijn dan wel de beste in hun soort. Teylers Museum in Haarlem opent vanaf deze week de deuren voor een zeer bijzondere overzichtstentoonstelling van deze Britse meester.
De schilder van vandaag kennen de meeste mensen van zijn beroemde werk ‘Der Wanderer über dem Nebelmeer’: Caspar David Friedrich (1774-1840). Het verbeelden van vervaarlijke natuurlandschappen werd zijn handelsmerk – geheel in lijn met de Romantische smaak van zijn tijd. In de rubriek ‘Ingelijst’ zijn we beland in 1810, en we kijken naar ‘Berglandschap met regenboog’.
