Victoriaans Londen in kleurige tekeningen

Bij het voorbereiden van mijn reis naar Londen had ik het maar wat makkelijk: even online kijken welke exposities er zijn, of het OV is omgeleid, en of ik nog wat bezienswaardigheden gemist heb. In de 19e eeuw was het een stuk moeilijker om aan al dit soort informatie over vreemde steden te komen. Dat blijkt ook wel uit een aantal mooie prenten van Londen uit het Weekblad voor de Jeugd. De redacteur had duidelijk moeite met het herkennen van belangrijke Londense highlights. Maar ik natuurlijk niet.

Vroeger, maar niet zo heel lang geleden, haalde ik mijn informatie over vakantiebestemmingen uit kleurige reisgidsen uit de bibliotheek. Ik kon gerust een paar daagjes zoet zijn met alle plaatjes en mooie beschrijvingen. Dat ik dat nu door de komst van het internet minder doe, vind ik eigenlijk wel een beetje jammer. Maar ja, gemak, hè.

stoom-peddel-boot-thames-london-prent

Hoera, op naar Londen! Wanneer jullie dit lezen ben ik er al, aangereisd met de trein. Toch handig, zo’n tunnel door het Kanaal. Of ik een tochtje over de Thames ga maken weet ik niet, maar mooi is dit plaatje wel.

Anno 1908 moest de heer F. Van Leent, de hoogbejaarde redacteur van het Weekblad voor de Jeugd, beduidend meer moeite doen om aan de informatie voor zijn tijdschrift te komen. Ik stel me zo voor dat hij de prenten in bulk uit Groot-Brittannië bestelde. Er staan immers een heleboel overduidelijk Britse prenten in zijn blad, die voor Nederlandse lezers eigenlijk nauwelijks betekenis hebben.

Maar Londen, de hoofdstad van de wereld, dat was natuurlijk een mooi onderwerp voor zijn jonge lezers. Voor hen was het Weekblad waarschijnlijk de enige manier om iets van de wereld te zien. Daarom koos Van Leent voor de 13e jaargang een aantal mooie prenten van Londense bezienswaardigheden. Voor velen van ons nog steeds bekende plekken, en ontzettend leuk om eens zonder moderne nieuwbouw te zien.

greenwich-hospital-thames-london-prent

Mooi hè, zo’n blik op de stad vanaf de Thames, vanaf de noordelijke oever te zien. Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

Het is echter duidelijk aan sommige onderschriften, dat de redacteur zelf nooit in Londen geweest is, en de Engelse taal niet bijzonder goed beheerste. Hij zal zijn best hebben gedaan door middel van beschikbare encyclopedieën, maar toch glipt er hier een daar een foutje doorheen. Het maakt de prenten zeker niet minder mooi, maar het doet ons eerder beseffen dat de algemene toegang tot een eindeloze voorraad aan informatiebronnen, zoals Wikipedia en Google Street View, toch maar een hele grote luxe is. Om nog maar niet te spreken van de mogelijkheid om ‘zomaar eventjes’ enkele dagen naar de victoriaanse metropool te gaan.

embankment-london-thames-cleopatras-needle-prent

Dit is mijn favoriete prent, van Victoria Embankment. Het is er nog steeds heel mooi wandelen zo langs de rivier, en de sierlijke ‘Dolphin‘ lantaarnpalen – ontworpen door architect George John Vulliamy – staan er nog steeds. Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

london-royal-guard-wacht-prent

Een flauwe grap van de redacteur? Nu en toen bekend bij het publiek zijn de Palace Guards, die natuurlijk niet mogen bewegen. Al proberen nieuwsgierigen het blijkbaar al meer dan honderd jaar… Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

victoria-royal-beefeaters-london-prent

The Queen’s Body Guard of the Yeoman of the Guard zijn de persoonlijke lijfwachten van de vorst(in). Toen en nu zijn zij gekleed in een traditioneel Tudor-uniform, niet te verwarren met de ons bekendere beefeaters van de Tower, voluit The Yeomen Warders of Her Majesty’s Royal Palace and Fortress the Tower of London, and Members of the Sovereign’s Body Guard of the Yeoman Guard Extraordinary geheten. Die dragen een net iets ander uniform. Je moet het maar weten, of in mijn geval; opzoeken! Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

blackfriars-saint-pauls-cathedral-prent

Mooi hè, deze blik op St. Paul’s Cathedral, zonder moderne hoogbouw. Hier torent de kathedraal er tenminste nog ver bovenuit. Alleen… de genoemde brug is niet London Bridge, of zelfs de wereldberoemde Tower Bridge (alletwee op zich goede kandidaten voor de groote brug in Londen) maar Blackfrairs Brigde, gezien vanaf de zuideijke oever. Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

dierentuin-london-prent

Deze prent vind ik zelf ook erg leuk. De Londense dierentuin is de oudste publieke dierentuin van de wereld (1847) en zal zeker tot de verbeelding van de lezertjes hebben gesproken. Van boven naar beneden en van links naar rechts zijn te zien: De wilde dierengalerij / Het kamelenhuis / De olifanten / De ingang / De apenkooi. Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

st-albans-abbey-tower-prent

Oeps, foutje. Dit is dus niet de Londense Tower, maar de Abdij van St. Albans, een ruim uurtje met de auto naar het noordwesten. Leuk verhaaltje onder de prent, maar helaas klopt het niet. Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

saint-john-chapel-tower-london-prent

En dan nu mijn laatste prent, van St. John’s Kapel in de Tower. Niet de meest aansprekende hoek, als ik dat even oneerbiedig mag zeggen. Maar je kunt je wel voorstellen, dat hier ooit ridders hebben rondgelopen. Afbeelding uit het Weekblad voor de Jeugd (1908) [Publiek domein].

Hier en daar niet helemaal foutloos, maar toch zijn deze prachtige prenten wat mij betreft ontzettend leuk om naar te kijken. Erg speciaal voor die tijd, en erg leerzaam voor het jonge publiek. Ik vind het bijzonder om te beseffen dat deze platen voor kinderen rond 1900 mogelijk de enige glimp op het mysterieuze buitenland waren – en misschien ook wel voor hun ouders.

Voor ons een leuk uitstapje in de tijd, wat we zelfs met moderne online diensten zoals routeplanners en vrije encyclopedieën niet zo makkelijk kunnen maken. Voor mij is het wel een extra reden om uit te kijken naar mijn reis naar Londen, en nog meer aandacht te hebben voor hoe het aanzicht van de stad in meer dan honderd jaar tijd veranderd is en soms juist op onverwachte manieren hetzelfde is gebleven. Naturally, I won’t forget to write!

Tijd voor een heerlijk kopje Twinings Lady Grey… Hmm, bijna op? Hoog tijd dat ik terugga naar hun winkel aan The Strand.

4 gedachten over “Victoriaans Londen in kleurige tekeningen

  1. Wat een prachtige tekeningen, vooral die van de London Zoo! En eigenlijk een heel bijzonder besef inderdaad dat het buitenland iets meer dan 100 jaar geleden voor veel mensen een grote onbekende wereld was. Ik wens je alvast heel veel plezier toe in Londen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.