Beeldscherm-detoxen met een victoriaans thema

Net als veel anderen leid ik een veelal zittend en beeldscherm-lezend bestaan. Het liefste doe ik onderzoek naar de victoriaanse tijd en lees ik andere blogs. Uiteraard heb ik ook een berichten-app om mijn sociale leven op peil te houden, en hebben we sindskort een heus abonnement op Netflix! Beeldschermen te over dus, en ondertussen krijg ik vierkante oogjes. Tijd dus om mijn herfstvakantie victoriaanser aan te pakken.

Om eerlijk te zijn beginnen al die beeldschermen ook echt wel zijn tol te eisen: Volgens Google heb ik last van computerogen. En al die felblauwe LED-schermpjes zouden blijkbaar toch niet zo gezond zijn. Daarom heb ik besloten om deze week helemaal geen beeldschermen meer te gebruiken. Ik zwaai deze blogpost uit, en dat is het. Detoxen, noemen ze dat. Ik noem dat saai.

Maar goed, hoewel ik er wel een beetje tegenop zie om bijvoorbeeld niet mijn dagelijkse rondje nieuws en blogs te lezen (zei iemand: verslaafd?), heb ik ook genoeg leuke activiteiten bedacht waar ik mij de komende week mee bezig zal kunnen houden. Ik bedoel, als de mensheid dat vóór de komst voor de televisie kon, waarom ik dan niet? Het volgende ben ik van plan:

Victoriaanse recepten maken en meer tijd voor de avondmaaltijd

Ik vermoed dat ik een hele hoop onnozele tijd voor kattenfilmpjes en Trump-geruzie kan inruilen om een aantal heerlijke victoriaanse baksels te maken. Zo denk ik bijvoorbeeld aan een traditionele karwijzaadcake (de favoriet van Jane Austen) of misschien wel al een kerstbaksel… Welk kookboek zal ik gebruiken? Dat van Eliza Acton (1845), Mrs. Beeton (1861) of een moderne collectie met de naam The Jane Austen Cookbook? Het is echt heerlijk om door ouderwetse papieren kookboeken te bladeren en je alle lekkere hapjes voor te stellen!

keuken-victoriaans

Dame in de keuken, uit Girl’s Own Paper, februari 1885.

Naast historisch koken wil ik ook graag wat meer aandacht gaan besteden aan onze ‘gewone’ avondmaaltijd. Misschien eens dat recept met wild proberen, of die vergeten groente? Ik ben nu al benieuwd.

Spelletjes doen

Nu in de avond de televisie niet aangaat, is het juist leuk om onszelf anders bezig te houden. Ja, mijn man doet dapper mee met het negeren van de televisie. We hebben genoeg bordspelletjes om uit te kiezen, en we zullen vast onze schaakvaardigheden nog wat verbeteren. In de 19e eeuw hield men zich ‘s avonds ook vaak bezig met bijvoorbeeld hints of kaartspelletjes, als je je tenminste het benodigde (kaars)licht kon veroorloven. En het Jane Austen Picnic Pack bevat een paar leuke spelletjes die natuurlijk ook op de bank gespeeld kunnen worden.

kaartspel-19e-eeuw

Gemoedelijk kaartspel. Hearts are Trumps, door John Everett Millais (1872).

Wandelen

Eigenlijk heb ik best wel zin om een beetje aan mijn conditie te werken en te gaan wandelen. En met een beetje mooi herfstweer is dat natuurlijk ook ontzettend leuk om te doen. ‘Helaas’ woon ik te klein om wandelingetjes door mijn woonkamer te maken, zoals Caroline Bingley voorstelt aan Elizabeth in Pride and Prejudice, dus zal ik ook echt maar naar buiten gaan. Lekker door het park en misschien wel wat herfstbladeren en kastanjes verzamelen.

“Miss Eliza Bennet, let me persuade you to follow my example, and take a turn about the room. I assure you it is very refreshing after sitting so long in one attitude.” (Pride and Prejudice – Jane Austen)

Naar het museum gaan

Het Rijksmuseum heeft weer een tentoonstelling met een 19e-eeuwse schilder in de hoofdrol: Matthijs Maris (1839-1917). Komt dat even mooi uit. Het Rijksmuseum noemt de kunstenaar een “romantische bohemien” – dat klinkt interessant! Maris behoorde oorspronkelijk tot de Haagse School, maar zijn werk bevat ook veel mystieke plaatjes. Ik ben benieuwd!

matthijs-maris-sprookje

Sprookje, door Matthijs Maris (1877).

Naar verhalen luisteren

Onlangs heb ik de romans van Charles Dickens als luisterboek ontdekt. Wat ontzettend leuk! Terwijl ik ernaar luister, besef ik pas goed dat zijn verhalen ook heel duidelijk bedoeld waren om aan elkaar voor te lezen. Elke week of maand kwam er weer een deel van een verhaal uit, dat bijvoorbeeld gretig aan familieleden werd voorgelezen. Dickens’ verhalen zijn ontzettend beeldend en als je aandachtig luistert, komt er met de karakters en omgevingsbeschrijvingen gewoon een hele film voorbij. Hier ga ik de komende week dus zeker van genieten! Tip: Hier vind je de volledige, gratis luisterboeken van The Old Curiosity Shop en Bleak House. De luisterboeken zijn wel in het Engels.

bleak-house-luisterboek

The Little Old Lady uit Dickens’ Bleak House. Afbeelding door Hablot Knight Browne (1853).

Zou mijn dagelijkse blogfeed ook zo goed in het gehoor liggen? Ik heb het gevoel dat webcontent toch wel veel op visuele prikkels steunt. Misschien krijg ik mijn man zo gek om eens een paar van mijn favoriete blogs voor te lezen.

Mensen live ontmoeten

Weg met What’s app en Telegram! Ik wil gewoon bij mensen op de koffie! En dan het liefst niet na 15 minuten al de deur uit gekeken worden… Als ik eerlijk ben, ben ik meer het type voor een persoonlijk gesprek dan appjes. Misschien zou ik het systeem van morning calls toch niet zo slecht vinden.

Me vervelen

Echt waar! Ik ben ervan overtuigd dat verveling vroeger – en dus ook in de 19e eeuw – een vaste plek had in het leven van veel mensen. Weliswaar werd er hard gewerkt, maar in momenten waar er gewacht moest worden, of in de avonduren, was er toch mooi geen instant afleiding door middel van mobieltjes of televisie. Het is lang geleden dat ik mij echt verveeld heb (buiten momenten dat ik door mijn gezondheid niet veel kon). Ze zeggen dat het de creativiteit stimuleert; dus laat die verveling maar komen!

Maar… hadden ze in de 19e eeuw dan echt geen beeldschermen?

Het klinkt misschien als een rare vraag, want nee, beeldschermen had men toen niet. Dat zal ik jullie ook niet op de mouw spelden. Maar wat er wel het meeste op leek, was de toverlantaarn. Dit apparaat werd al uitgevonden in de 17e eeuw, maar pas in de 18e en 19e eeuw kon het grote publiek ervan genieten en kwamen er zelfs handzame apparaten voor thuis. Een toverlantaarn werkte in de meeste gevallen als een dia-apparaat, en projecteerde mooie plaatjes op een witte achtergrond.

fantasmagorie

De Fantasmagorie, uitgevonden door de Belgische googelaar Étienne-Gaspard Robert (1763-1837).

Echter, in het geval van de Fantasmagorie stond de lichtbron achter het scherm en scheen dus recht in het gezicht van de toeschouwers. Eigenlijk een beetje zoals jij nu in het licht van je pc of mobiel kijkt. De Fantasmagorie was een uitvinding van de Belgische goochelaar Étienne-Gaspard Robert (1763-1837), die de toverlantaarn geschikt had gemaakt voor deze vorm van projectie. Zijn shows waren aan het begin van de 19e eeuw erg populair, en meestal werden er horrorscènes met geesten opgevoerd. Spannend!

Maar goed, zulke bijzondere gebeurtenissen als een Fantasmagorie maakten de meeste mensen natuurlijk niet veel mee. Geen vierkante oogjes dus, in de 19e eeuw.

Ik vraag me af wanneer ik met mijn 33 jaar voor het laatst een dag geen beeldscherm heb bekeken. En dan bedoel ik: geen televisie, pc-scherm, tablet, mobiele telefoon of e-reader. Het moet zijn voordat wij thuis internet kregen en de televisie een dag niet beschikbaar was. Misschien op een vakantiedag voor mijn 15e?

Daarom stel ik, terwijl ik mijn kopje thee drink, uit nieuwsgierigheid de vraag: Wanneer bracht jij voor het laatst een dag door zonder beeldscherm?

Fijne herfstvakantie!

8 gedachten over “Beeldscherm-detoxen met een victoriaans thema

  1. Wat goed dat je bewust tijd vrijmaakt om beeldschermloos door te brengen. Zo te horen hoef je je ook zonder beeldschermen zeker niet te vervelen. Ik denk dat mijn laatste beeldschermvrije dag toch wel op schoolkamp in groep 8 moet zijn geweest. Oeps! Dat is al heel wat jaren geleden 😉

    • Hallo, daar ben ik weer! 🙂

      Oeh, groep acht: Toen ik twaalf was, was er nog geen internet (zei het fossiel…)
      Ik vind het altijd erg indrukwekkend om te bedenken dat mensen die toch niet zo heel veel met mij schelen in leeftijd zo met de digitale wereld zijn opgegroeid. Er is heel snel heel veel veranderd.

      Toen ik voor het eerst van internet hoorde, dacht ik bij mezelf: “Ja maar, als ik iets wil weten ga ik toch gewoon naar de bieb.” Hahaha!

  2. Wij hebben geen televisie, en dat doet me al sneller grijpen naar een boek. Beeldschermvrije dagen kan ik me enkel zelden bedenken op uitstap (mini-avonturen) waarbij ik mijn gsm vergeten ben 😉 Ik stel me er ieder geval niets saais bij voor, er is heel wat om naar te kijken, te doen,… 🙂 Ik had me alleen wat anders voorgesteld van de vriendschappelijke ontmoetingen (te romantisch denk ik, namelijk geduldig omdat men elkaar misschien niet zo vaak zag) tijdens de Victoriaanse tijd, maar je artikel rond morning calls doet anders blijken! Zijn wij dan socialer?

    • Je hebt gelijk: Saai heb ik deze week niet gevonden. Eigenlijk vloog hij voorbij. De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik wel snel een recept heb opgezocht, omdat ik vergeten was om het uit te printen. Een beetje vals gespeeld, dus. Ik moet ook zeggen dat het me tegenviel hoeveel informatie er überhaupt nog analoog beschikbaar is. Denk bijvoorbeeld aan informatie over bustijden. Gelukkig ben ik één van de weinigen in Nederland met een actueel spoorboekje in de kast.

      Eigenlijk weet ik niet of wij socialer zijn dan mensen in de victoriaanse tijd. Misschien is mijn beeld ook te geromantiseerd, maar ik heb ook het idee dat mensen in de 19e eeuw meer tijd voor elkaar namen. Zaken verliepen nou eenmaal langzamer, en er was minder afleiding. En de verplichte morning calls; tsja, het zal een verplichting zijn geweest die ervoor gezorgd zal hebben dat je vage kennissen liever zag gaan dan komen.

  3. Een hele leuke uitdaging! Ik kijk zelf weinig tv, maar zit daardoor wel veel achter het PC beeldscherm. ’s Avonds probeer ik dat na 19.00 uur te vermijden en dan een boek te gaan lezen oid.
    Je hebt leuke tips gedeeld! Veel plezier!

  4. Ik vraag me ook regelmatig af wat ik deed voor de computer. Bij ons kwam hij in 2006 in huis. En o, o, o, wat heb ik er een plezier van. Maar ook, wat ben ik verslaafd. Ik ben ook wel heel veel tijd kwijt met onzin. Maar wat is het moeilijk daarmee te stoppen.

    Ik breidde vroeger veel. Kun je ook zo lekker bij wegdromen.

    IK wil ook graag wat minderen met de sociale media. Ik doe met je mee.

  5. Ja, dat heb ik ook regelmatig. Hoe deed ik dingen ook alweer vóór de komst van internet en mobiele telefonie? Het is ook zo frappant dat deze ‘kennis’ al bij zoveel mensen is weggezakt, terwijl ze een groot deel van hun leven zonder konden.

    Leuk dat je meedeed! Is jouw beeldschermdieet ook goed bevallen? Je komt toch wel terug op dit blog, hè? 😛

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.