Mysterieus portret van een onbekende man

Niemand vindt het leuk om vergeten te worden. Beeldend kunstenaars, schrijvers (bloggers!), zangers en acteurs; allemaal hopen ze hun creatieve bijdrage op deze aarde achter te laten. Nu spaar ik oude prenten en foto’s, en regelmatig vraag ik me af wie er op staan. Wat voor leven zouden deze mensen hebben geleid? Vorig jaar stuitte ik in een antiekwinkel op een portret van een serieus kijkende man in een mooi kostuum. Wie was deze man toch geweest?

Het is voor mij de grote tragiek van de vroege fotografie: Er zijn zoveel oude foto’s overgeleverd, waarvan niemand meer weet wie er op staan. En dat terwijl het ‘op de foto gaan’ vanaf het begin van de uitvinding van de fotografie rond 1840 tot de jaren 1920 een hele bijzondere gebeurtenis was. Een foto liet je maken ter gelegenheid van een bijzondere gebeurtenis; en alleen enkele goede vrienden kregen een van de waardevolle kopieën.

Op zoek naar zijn naam

In mijn favoriete antiekwinkeltje vond ik niet zomaar een foto. Het portret wat ik nu tijdens het schrijven van mijn blog naast mij heb liggen, is een steendruk “naar een photograpie”. Ook staat er een handtekening onder de foto. Deze afdruk is duidelijk gemaakt om een groter publiek te bereiken. Dat betekent dat de geportretteerde een beroemd iemand moet zijn geweest. Maar wie?

foto-portret-hubertus-van-hove

Wie was deze man met een mooie bos krullen en een vlinderdasje? Steendruk (naar een foto) door F.H. Weissenbrug en J.D. Steuerwald, ca. 1860-1870). [Privécollectie My inner Victorian].

Er staat een handtekening onder, dus dat is makkelijk, denk je dan. Helaas lukte het me niet zo snel om het geschrevene te ontcijferen. Is die eerste letter bijvoorbeeld een A of een H? En er lijkt een beetje een gekke krabbel achter het laatste woord te staan; of is het feitelijk één woord? Ik laat jullie eerst zelf eens raden:

handtekening

Welke naam staat hier? [Privécollectie My inner Victorian].

Lukte het jullie om de naam te ontcijferen? Mij lukte het met hulp van mijn vader, die oude handschriften kan lezen. Hij wees mij erop dat de laatste letter wel eens een Z zou kunnen zijn – een afkorting van ‘zoon’. Na wat ge-google op verschillende lettercombinaties vond ik de identiteit van deze man. Het is H. van Hove Bz., oftewel Hubertus (Huib) van Hove, zoon van de toen bekende kunstschilder Bartholomeus van Hove. Vandaar de toevoeging Bz (Bartholomeuszoon). En ook onze geportretteerde Huib was kunstschilder. Wat leuk om nu een naam bij dit gezicht gevonden te hebben!

Uiteraard werd ik na het ontcijferen van zijn identiteit ook benieuwd naar zijn leven en werk. Toen ik vorig jaar wat online onderzoek naar hem deed, was er nog niet zoveel over hem te vinden. Inmiddels heeft hij zelfs een Wikipediapagina mét handgeschilderd portret. Het is leuk om deze twee naast elkaar te zien, en dat de tekenaar redelijk geslaagd is in het neerzetten van zijn krullen, neus en mond.

portret-hubertus-van-hove

Portret van Huib van Hove (1842), door J. C. Hamburger. Collectie: Rijksmuseum. [Publiek domein, via Wikimedia Commons].

Even voorstellen

Huib van Hove leefde van 1814 tot ca. 1865. Hij maakte zowel landschappen als romantisch- realistische schilderijen van bijvoorbeeld huiselijke tafereeltjes. Volgens het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie worden zijn schilderijen gekenmerkt door “interieurs met doorkijkjes, meestal met effect van invallend zonlicht.” Een hele mond vol, maar het is op zijn schilderijen goed te zien. En ik vind het erg mooi. Tijdens zijn leven was Huib van Hove dus al een bekend schilder en tegelijkertijd docent aan de Haagse kunstacademie. En vanaf 1854 was hij actief vanuit Antwerpen. Tegenwoordig hangen zijn werken onder andere in het Rijksmuseum – dat is toch wel een prestatie!

Nu zijn jullie vast ook nieuwsgierig geworden naar wat hij zoal schilderde. Hieronder drie van mijn favorieten:

schilderij-huis-17e-eeuw-huib-van-hove

Doorkijk in een 17e eeuws huis (1842) [publiek domein].


schilderij-huib-van-hove-amsterdams-weesmeisje

Een Amsterdams weesmeisje bereid de maaltijd voor [publiek domein].


schilderij-huib-van-hove-schuilenbrugh

Elegante figuren in het interieur van Huis Schuylenburgh te Den Haag (1840) [publiek domein]

Ik vind het ontzettend leuk dat ik zomaar dit portret van een bekende Nederlander uit de 19e eeuw heb gevonden. En dat voor maar één euro. En om achter zo’n onbekend gezicht dan een stukje levensverhaal en zelfs een kunstenaarsoeuvre te ontdekken, dat vind ik helemaal geweldig! Mijn dag kan niet meer stuk na zo’n dagje historisch puzzelen.

Ik ga maar weer eens thee zetten. Rooibos met melk is op dit moment een favoriet.


Voor het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:
Kunstmakelaardij Metzemaekers: Hove, Hubertus Van.
Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie: Huib van Hove (Bz).
Huib van Hove op Wikipedia.org.

14 gedachten over “Mysterieus portret van een onbekende man

  1. Ik vind het echt super dat je zo in detail op zoek gaat, wat een bijzondere tijdsbesteding én vondst! 🙂 Waarvoor diende de handtekening precies bij zulke portretten? Je spreekt van ‘een groter publiek bereiken’ maar het is me nog niet helemaal duidelijk hoe, waarvoor.

    • Bedankt voor je reactie en je leuke vraag! Portretten als deze (met of zonder gedrukte handtekening) werden afgedrukt als bijlage bij kranten en tijdschriften. Mensen spaarden dit soort plaatjes van populaire persoonlijkheden. Vanwege de datering van de steendruk vermoed ik, dat deze druk is gemaakt ter herinnering bij zijn overlijden. Hij was in zijn tijd best een beetje een ‘bekende Nederlander.’ De handtekening was natuurlijk leuk om te verzamelen, net zoals wij nu doen.

  2. Wat bijzonder dat je zo’n portret voor zo weinig geld tegenkwam. Heel leuk om een inkijkje te krijgen in je zoektocht naar de identiteit van de mysterieuze man, al helemaal omdat je zijn identiteit daadwerkelijk wist te achterhalen. Wat een prachtige schilderijen heeft hij gemaakt!

    • Ja, leuk hè! Ik wordt zelf altijd heel enthousiast van het zoekwerk. Helaas zal ik dergelijke prenten waarschijnlijk een volgende keer niet zo goedkoop meer krijgen, want de verkoper in de antiekzaak weet nu waar ik voor kom. 😉

  3. “Doorkijk in een 17e eeuws huis” vind ik prachtig. Omdat het licht in ieder kamer mooi valt. Het doet me denken aan Vilhelm Hammershøi, een Deense schilder die aan het eind van de 19 eeuw leefde. Licht was ook een belangrijk thema in zijn schilderijen, zoals doorkijken in huizen en hij schilderde vrouwen op de rug gezien, vaak stonden ze in de buurt van een raam.

    • Bedankt voor de tip over Vilhelm Hammershøi! Ik heb hem gelijk even opgezocht, want ik kende hem nog niet. Prachtig, die vrouw naast het raam in het licht. Ik vind de kleur die hij gebruikt wel wat sober – zelf houd ik iets meer van heldere tinten. Maar hij is dan ook van een latere generatie dan Huib van Hove, en hij doet me qua soberheid denken aan de Nederlandse Tachtigers.
      Bedankt voor je leuke reactie!

  4. Wat super gaaf om te lezen hoe je er achter bent gekomen wie deze man is! Ik heb serieus heel aandacht je verhaal gelezen net. Echt leuk dat jij je daar zo in verdiept en dan ook nog eens allerlei dingen weet te vinden over die persoon. Toffe vondst. 🙂

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.