Nostalgisch kerstsnoepen: Noten op tafel én in de boom

Traditioneel horen noten bij Kerstmis. Walnoten, hazelnoten, amandelen: Ze vormden een luxueuze lekkernij die vooral in de wintermaanden beschikbaar was. Ook in de victoriaanse tijd hoorden noten dus bij een goed gevulde tafel én een versierde kerstboom. Een extra invloed was de Duitse kersttraditie, die Prins Albert met zich meebracht. Voor wie al genoeg suikergoed gegeten heeft, zijn nootjes met kerst misschien een goed idee.

Dat Kerstmis verbonden is met noten, is niet bij iedereen bekend. Toch is het geen toeval dat het bekende sprookje Notenkraker en Muizenkoning (1816) van E.T.A. Hoffmann zich met Kerst afspeelt. Hoofdpersoon Marie krijgt een mooie notenkraker cadeau met Kerst, om de gekregen noten te kunnen kraken. ’s Nachts komt de notenkraker tot leven en samen beleven ze een groots avontuur. Zou ook Prins Albert dit verhaal aan zijn kinderen hebben verteld?

kerst-notenkraker-hoffmann

Marie krijgt haar notenkraker met Kerstmis. Afbeelding uit Nußknacker und Mäusekönig van E.T.A. Hoffmann. Illustratie door P. C. Geißler, uit de uitgave uit 1840. Bron: Staatsbibliotheek Bamberg.

Een ander 19e-eeuws voorbeeld van de traditie om noten te schenken, te krijgen en te eten is te vinden in dit gedicht van de Duitse dichteres Anna Ritter uit eind 19e eeuw. Aangezien mijn familie Kerstmis vanuit de Duitse traditie viert, krijgen wij dit gedicht al jarenlang op Heiligenabend (24 december) te horen.

kerstgedicht-ritter-vertaling-christkind

“Denkt euch, ich habe das Christkind gesehen!” Het beroemde kerstgedicht van Anna Ritter (1865-1921).

Ach, schattig hè? Ook ik ben dit jaar samen met familieleden in het park gaan zoeken naar noten. We vonden veel hazelnoten (voor in de Christmas Pudding) en ook een aantal walnoten. Als je zo zelf je noten bij elkaar moet verzamelen en drogen, besef je opeens waarom ze vroeger en nu nog steeds niet zo goedkoop zijn. En ze smaken extra lekker als je er zelf zoveel moeite voor hebt gedaan!

gekraakte-hazelnoten

Hazelnoten zoeken en kraken is veel werk! Geroosterd zijn ze het lekkerst.

Dit jaar kan ik ook vol trots een victoriaans schaaltje walnoten op tafel zetten. Compleet met bijbehorende strikjes. Dit idee heb ik van Ruth Goodman uit haar boek Victorian Farm.

schaaltje-noten-strik

In de victoriaanse tijd gebruikte men vaak zelfgekleurde stukjes stof om walnoten mee te versieren.

En daarnaast heb ik mooie, vergulde walnoten om als versiering in de boom te hangen:

vergulde-walnoot-kerst

Het maken van zo’n vergulde walnoot is best een klusje, maar het resultaat mag er best zijn.

Wat maakten de Victorianen veel werk van hun boom! In de gouden walnoten, die ik eerst voorzichtig heb opengemaakt en leeggemaakt, zit nu een briefje met een lieve kerstboodschap. Zo leuk!

maken-vergulde-walnoot-kerst

Een lief briefje, een pincet, een markerstift met goudverf, en natuurlijk een walnoot is wat je nodig hebt voor deze leuke kerstversiering. Vergeet natuurlijk het strikje niet!

Dit idee voor een kerstversiering komt van de website VICTORIANA, en komt oorspronkelijk uit het decembernummer van het magazine The Delineator uit 1901.

Ben jij ook geïnspireerd geraakt om lekkere noten te serveren met Kerst? Of maak je liever kerstig suikergoed of een Christmas pudding? Hoe dan ook, zelfgemaakt is altijd extra feestelijk, vind ik zelf.

Nog maar een paar dagen tot Kerst! Daarom neem ik een kopje kerstthee en geniet van het uitzicht op mijn kerstboom.


Voor het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:
Ruth Goodman e.a., Victorian Farm – Rediscovering forgotten skills. 2009.
Gilded Walnuts – How to Make Victorian Christmas Decorations. Via: Victoriana.com
Anna Ritter. Via: Wikipedia.
Nußknacker und Mäusekönig. Via: Wikipedia.

3 gedachten over “Nostalgisch kerstsnoepen: Noten op tafel én in de boom

  1. Wat een fantastisch leuk idee om in die walnoten een briefje te steken. Zo wordt het een duurzaam fortune cookie 🙂
    Mijn ouders hebben in de tuin walnoten en hazelnoten dus voor mij is het niet zo moeilijk te vinden. Ik wist niet dat ze zo gelinkt waren aan Kerst!

Laat een antwoord achter aan Charelle Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.