De ketel van de familie Dickens en een hartverwarmend drankje

“The kettle began it!” Een mooie start van Dickens’ kerstverhaal The Cricket on the Hearth, maar voor deze blogpost ook echt waar. Tijdens mijn onderzoek naar de familie Dickens en eten stuitte ik namelijk op een brief van Charles, waaruit blijkt dat Catherine haar aanstaande man expliciet om een bepaalde ketel heeft gevraagd: een zogenaamde toddy kettle. Maar wat is dat eigenlijk precies? Vandaag een speurtocht en een recept.

Charles Dickens (23) en zijn Catherine Hogarth (20) verloofden zich in mei 1835 na een kennismakingsperiode van enkele maanden. De onrustige, maar charmante Charles zag in zijn aanstaande een levendige en gehoorzame partner, die als oudste dochter van een groot gezin goed geleerd had om het huishouden te organiseren. Charles verlangde namelijk naar een harmonieus gezinsleven; iets wat hij zelf nooit gekend had. Ook viel Catherines familie wel in de smaak: Pa George Hogarth was Charles’ senior collega bij de Morning Chronicle en had een zeer respectabel bestaan opgebouwd in Londen. We kunnen er niet omheen: Charles Dickens trouwde omhoog.

charles-catherine-dickens-portret-klein

Hoewel er geen portret is van Catherine en haar beroemde man samen, zijn ze wel beiden geschilderd door de Ierse kunstenaar Daniel Maclise (1806-1870). Als je de twee portretten zo naast elkaar zet, zijn ze toch een beetje samen [Publiek domein].

Oorspronkelijk kwam de familie Hogarth uit Schotland. Catherine zelf was nog geboren in Edinburgh, en het is aannemelijk dat er een aantal Schotse tradities mee naar het zuiden werden genomen. Zo komen we op de brief van Charles terecht. Hij schrijft naar Catherines opa, die nog in Schotland woont. Kon hij misschien voor een toddy kettle zorgen?

“Catherine is very anxious to have for her Establishment, a little-Toddy-water kettle, I suppose it should be called, like the one they have in York Place [waar haar ouders woonden]. Now such things can be got in London with great ease, but it appears that it must be bought from Scotland, or it’s of no value. – Will you do me the favour to put one of these desirable kettles in your Portmanteau, and ‘charge the same to my account?’”

Het is ontzettend leuk om te lezen hoe enthousiast Charles aan de slag ging om het huis voor hem en zijn aanstaande zo geriefelijk mogelijk in te richten. De jonge schrijver had zelf ook echt eigen ideeën over zijn toekomstige huishouden: niet echt iets wat je zou verwachten van een victoriaanse man.

Ik heb daarom zo’n vermoeden dat die waterketel er via Opa wel gekomen is. En niet zomaar een ketel, maar een Schotse toddy-kettle. Maar wat was een toddy dan precies?

hot toddy

Detail van ‘Hot Toddy’ (1929), geschilderd door Frank Moss Bennet (1874-1952).

Een toddy is een warm drankje, gemaakt van heet water, whisky of een andere sterke drank met eventueel honing en specerijen. Een soort grog, waar meerdere varianten van bestaan. Echt een drankje om je aan op te warmen in de gure Schotse hooglanden. En blijkbaar was het zo’n populair drankje voor een gezellige avond, dat daar een speciale ketel voor moest komen. Weliswaar werd de toddy niet in de ketel zelf gemaakt, maar het was wel handig om heet water in de woonkamer bij de hand te hebben. En dan is een sierlijke toddy-kettle toch wel wat mooier in je drawing room dan de theeketel die dag en nacht op het zwarte kolenfornuis staat.

recept-toddy-kettle

Toddy kettle gemaakt van messing met een houten handvat uit ca. 1830-1850; precies de tijd dat Catherine en Charles er ook een wilden aanschaffen. Toddy-ketels zijn niet heel groot, deze is bijvoorbeeld maar 20 centimeter hoog. Leuk detail: Meestal werden ze in Birmingham voor de Schotse markt vervaardigd. Zou Catherine dat geweten hebben toen ze per sé een ‘Schots’ exemplaar moest hebben? [Informatie en afbeelding met dank aan Fisher London].

Zelf een hot toddy maken

Nu we wat meer weten van de achtergrond, is het natuurlijk een wel zo leuk om zo’n toddy te proeven. Nu houd ik zelf niet zo van whisky en sterke drank op zich, maar voor dit blog heb ik natuurlijk een boel over… Mr. W. deed mee aan de smaaktest, om zo ook de mening van een whiskyliefhebber te geven.

Mixdrankjes van alcoholische drank, water en kruiden komen in veel streken voor, en ook de Schotten kennen vele varianten voor hun toddy. Vergelijk het met de cocktail, wat ook een verzamelterm is voor allerlei soorten mixdrankjes. Onderstaande is een klassieke variant van de hot toddy:

Ingrediënten voor 2 personen (2 units alcohol):

  • 250 ml water dat net van de kook af is
  • 60 ml whisky
  • 1 eetlepel honing
  • 1 theelepel citroensap
  • 1 steranijs
  • 1 kaneelstokje

Doe de honing in een groot glas en giet de helft van het water erbij. Roer goed. Voeg de whisky toe en de rest van het water. Roer weer. Voeg de citroensap, steranijs en kaneel toe, en roer nog een laatste keer. De toddy drink je het liefste goed warm, maar het is wel zo lekker als de smaken een beetje door kunnen trekken.

toddy-kettle-warme-whiskey-drank-small

Zelfgemaakte hot toddy, erg lekker! Met de antieke koperen waterketel van mijn tante – maar gezien het aanwezige kopergroen is hij alleen voor de sier.

Nou, dit is wel een drankje waarmee je een gure Schotse avond doorkomt! De toddy ruikt al ontzettend lekker en doet denken aan andere dingen die fijn zijn, zoals glühwein en Christmas pudding. Het drankje is robuust en lekker warm, en valt ook bijzonder goed na een inspannende dag. Mr. W. vond het erg lekker…en ik zelfs ook! Zo heb ik mijn eerste volledige shot whisky ooit op. Wie had dat gedacht?

hot-toddy-whisky-dames-wilson-reclame

Reclame voor whisky door de Amerikaanse Wilson Distilling Company, ca. 1900 [Publiek domein].

Ik kan me dus goed voorstellen dat de toddy ook populair was bij Catherine thuis, en later in huize Dickens. Charles hield tenslotte al van punch, en er gaat zelfs het gerucht dat hij altijd een nootmuskaatraspje bij zich had om ten alle tijden punch te kunnen bereiden.

Zou de toddy kettle voor het huwelijk aangekocht zijn? Het lijkt er wel op, want op de inventarislijst van Dickens’ huis op Devonshire Terrace in 1844 staat één ‘grog kettle’ vermeld. Mogelijk is dit de toddy kettle.

Victoria aan de drank

Ik ben dan zelf niet bepaald een drankliefhebber, maar in de 19e eeuw vond men het in toenemende mate ongepast voor vrouwen om alcohol te drinken. Groot was de afschuw van het Britse hof dus ook, toen Koningin Victoria whisky leerde drinken. Ze leerde het drankje kennen samen met Prins Albert tijdens een bezoek aan Lochnagar Distillery in Schotland in 1848. En ook op latere leeftijd dronk Victoria graag whisky samen met haar Schotse bediende John Brown.

hot-toddy-koningin-victoria-schotse-ruit-1858

Koningin Victoria was dol op Schotland en draagt hier een tartan omslagdoek (ca. 1858) [Publiek domein].

In de jaren 1890 dronk Victoria zelfs elke dag whisky. Om haar rode wijn mee aan te lengen, of samen met water en citroen. Mogelijk een vorm van toddy, dus. Victoria trok zich van geen enkele kritiek wat aan, en om haar imago een beetje te beschermen kreeg de whisky een ‘medicinaal’ stempel. Tsja, je bent koningin of niet…

Zelf denk ik dat ik nog wel eens een toddy zal maken. Vooral in de wintermaanden is het echt een hartwarmertje.

Maar nu de lente er weer aankomt, drink ik liever een kopje thee. Vandaag Ceylon Orange Pekoe van Fortnum & Mason.


Voor het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:
Margaret Dods: The cook and housewife’s manual (1862), via Archive.org.
Annie Gray: The Greedy Queen – Eating with Victoria (2017).
Fred Kaplan: Dickens – A Biography (1998).
Susan M. Rossi-Wilcox: Dinner for Dickens (2005).

4 gedachten over “De ketel van de familie Dickens en een hartverwarmend drankje

  1. Zeer verzorgd alweer: aangenaam om te lezen, mooie foto’s en een goed verhaal.
    Zo mooi begonnen, hun huwelijksverhaal en zo spijtig afgelopen (ik keek laatst naar “the invisible woman” en las al meer over Dickens op jouw blog, vandaar).
    Hilde

    • Ja, het klopt dat hun huwelijk eindigde in een pijnljke scheiding van tafel en bed. En helaas hebben de eerste Dickens-biografen Catherine altijd nogal negatief neergezet. The Invisible Woman is een erg mooie film, en belicht vooral de emoties van Charles. Ik zou wel benieuwd zijn naar een nieuwe biografische film, nu er meer van Catherine’s kant van het verhaal bekend geworden is…

    • Dank je wel, Darina! Je kunt ook een klein slokje proeven, en de whisky is (gelukkig) best wel sterk aangelengd. 😉

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.