Vinden jullie het ook zo leuk om bij het ontvangen van (onverwachte) gasten een zelfgebakken traktatie op tafel te zetten? De tartlets met jam die ik vandaag aan jullie ga laten zien zijn helemaal niet moeilijk om te maken. Ze staan binnen een half uur op de koffietafel – of zijn bijvoorbeeld een leuke aanvulling bij een afternoon tea!
Jamtaartjes naar het recept van Mrs. Beeton.
Het recept dat ik gebruik komt van Mrs. Beeton, die haar kookboek schreef om ook middenklassenvrouwen de mogelijkheid te geven om met een bescheiden budget iets lekkers op tafel te zetten. De ingrediënten zijn dan ook eenvoudig: (restjes) bladerdeeg en jam.
Het viel me op dat ook Catherine Dickens ze af en toe als aanvulling bij haar dinertjes serveerde. In haar boekje met menu’s noemt zij vier keer expliciet tartlets met jam. Frambozenjam lijkt een favoriet te zijn geweest. Catherine moest – zeker in het begin van haar huwelijk – goed met het huishoudgeld balanceren om de luxere diners te kunnen bekostigen (denk bijvoorbeeld aan de hele week restjes eten in de vorm van made dishes, of dus zoiets simpels als een jamtaartje of zelfs een boterham met jam).
Een menusuggestie van Catherine Dickens voor 14 tot 20 personen, met in de voorlaatste rij marmalade tartlets.
Croissants in de ochtend en taartjes in de middag
Zelf maakte ik voor de taartjes ook gebruik van restjes: namelijk van het bladerdeeg dat ik had gebruikt om diezelfde ochtend croissants mee te maken. Ik had genoeg over voor 4 tartlets voor bij de thee in de middag. Feestelijk! Mrs. Beeton schrijft in haar ingrediëntenlijst ook “trimmings of puff-paste”, afgesneden randjes, dus. Van deze gewoonte om niks weg te gooien kunnen wij moderne consumenten denk ik nog een hoop opsteken! Verder “any jam or marmalade that may be preferred”. Ik raad zelfgemaakte jam aan, of anders de beste die je je kunt veroorloven. Zelf hou ik er namelijk wel van als je het ‘losse’ fruit nog proeft.
Het recept van Mrs. Beeton uit 1861, met een mooie gravure erbij.
Ingrediënten:
- Een restje bladerdeeg (ik gebruikte dat van Tante Fanny).
- Jam naar keuze (eventueel verschilende soorten).
Bereidingswijze:
Warm de oven voor op 220 graden (hetelucht 200 graden). Vet je tartelettevormjes in. Je kunt ook een muffinvorm gebruiken, maar maak je bakjes dan niet te hoog. Leg je bladerdeeg in de vorm, en leg er een op maat geknipt bakpapiertje op. Je moet de bakjes waar de jam in komt namelijk eerst even bakken. Blind bakken, heet dat. Vul je vormpjes met bakbonen, en bak je tartlets zo’n 14 minuten in de oven. Haal dan de bonen en bakpapier eraf en bak de vormpjes zo nog even gedurende 2 minuten.
Bij blind bakken vul je de reeds beklede bakvorm met een zware vulling, die er later uit wordt gehaald. Zo blijft de vorm van het bakje behouden. Ik gebruik droge bruine bonen, die je daarna natuurlijk niet meer kunt eten. Ik bewaar ze in een oude glazen pot, want je kunt ze telkens weer gebruiken om blind mee te bakken. Leuk weetje: In de 19e eeuw bakte men vaak blind met behulp van een korst brood!
Haal de vormjes uit de oven en laat ze 5 minuten afkoelen op een rooster. Zo worden ze iets steviger en komen ze los van de rand. Haal dan de bladerdeegbakjes uit de vormjes en laat ze verder afkoelen. Daarna vulde ik mijn bakjes ieder met ca. 1,5 theelepel jam. Ze waren erg lekker bij de thee. En zo op!
Mijn tartelettes vulde ik met zwarte bessen-jam, rabarber/aardbeienjam (beide uit de winkel), kweeperengelei en gele mirabellenjam (beide zelfgemaakt). Yum!
Variatie- en decoratietips
Ik vind het zelf een ontzettend leuk recept, omdat het zo makkelijk is en je er restjes mee kunt opmaken. Van tevoren vroeg ik me wel af, of ze met alleen jam niet wat te zoet zouden zijn, maar ik vond het erg meevallen. Het is denk ik echter belangrijk om de bakjes niet te groot te maken, zodat de jam niet te overheerst.
Zijn je bakjes toch wat groter om te vullen, serveer ze dan met een toef slagroom of garneer met stukjes fruit. Je kunt ook wat restjes bladerdeeg uitsteken in een leuk vormpje en deze meebakken. Zo kun je een bladerdeegdecoratie op je tartlet leggen (dit is ook een tip van Mrs Beeton uit een groter recept voor taart met jam).
Een nadeel van het werken met restjes: Ik had niet zo veel taartjes. Volgende keer lust ik er wel meer!
Ik hoop dat Mrs. Beeton jullie ook heeft weten te inspireren om nooit meer dat laatste beetje bladerdeeg weg te gooien!
Tijd voor nog meer thee. Helaas zijn de taartjes al op…
Voor het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:
Mrs. Beeton: Beeton’s Book of Household Management. A Facsimile of the First Edition of 1861 (Southover Press 2003).
– Maria Clutterbuck (Catherine Dickens): What Shall We Have For Dinner? Satisfactorily answered by numerous bills of fare for from two to eighteen persons (1852). Kessinger Legacy Reprints.
Deze taartjes zien er heerlijk uit die ik zeker wel een keer wil proberen te maken.
Leuk, ik ben benieuwd, wat je ervan vindt!
Wat zijn ze ontzettend goed gelukt! Ze zien er héérlijk uit. Grappig om te zien dat je de vormpjes met bonen goed weet te houden. Nooit geweten eigenlijk 😉 Ik kan me wel voorstellen dat deze taartjes binnen een mum van tijd op waren!
Oh, die techniek met bonen kun je bij veel meer baksels gebruiken! Volgens mij heb ik het ook eens voor een cheesecake zo gedaan. En het is helemaal niet moeilijk. Bijvoorbeeld ook een ander gemakkelijk recept: bakjes van bladerdeeg maken, (kant-en-klare) baketbakkersroom erin en aardbeien erop. Heerlijk!